เจน กูดดอลล์ นักวานรวิทยาระดับโลก ถึงแก่กรรมในวัย 91 ปี ในวันที่ 1 ตุลาคม 2568 ผลงานและความคิดของกูดดอล์ถือเป็นมรดกและจิตวิญญานแห่งการอนุรักษ์ธรรมชาติอันมีค่าสำหรับคนรุ่นต่อไป

วันที่ 2 ตุลาคม 2568 เว็บไซต์ มูลนิธิสืบนาคะเสถียร นำเสนอข่าวการถึงแก่กรรมของนักเคลื่อนไหวผู้ทรงอิทธิพลระดับโลก เจน กูดดอลล์ (Jane Goodall) เมื่อวันที่ 1 ตุลาคม 2025 ด้วยวัย 91 ปี ทั้งนี้สถาบันเจน กูดดอลล์ (The Jane Goodall Institute) ได้ออกแถลงการณ์ผ่านอินสตาแกรม ระบุว่า “การค้นพบของ ดร.กูดดอลล์ ได้เปลี่ยนโฉมหน้าของวิทยาศาสตร์ เธอเป็นนักเคลื่อนไหวที่ไม่รู้จักเหน็ดเหนื่อย เพื่อปกป้องและฟื้นฟูธรรมชาติของโลก”

กูดดอลล์เป็นนักวานรวิทยาและนักสิ่งแวดล้อม ที่มีผลงานอันเป็นที่รู้จักจากการศึกษาพฤติกรรมของชิมแปนซีในอุทยานแห่งชาติกอมเบ ประเทศแทนซาเนีย ซึ่งนำไปสู่การค้นพบสำคัญเกี่ยวกับการใช้และประดิษฐ์เครื่องมือของสัตว์ เธอเป็นผู้ท้าทายแนวคิดดั้งเดิมที่ว่า “มนุษย์เป็นผู้สร้างเครื่องมือ” และได้รับการยกย่องว่าเป็น “สตรีผู้นิยามความเป็นมนุษย์ขึ้นมาใหม่” เธอเกิดที่กรุงลอนดอนในปี 1934 โดยได้รับแรงบันดาลใจจากวรรณกรรมเยาวชน อย่าง Doctor Dolittle ,Tarzan จนตัดสินใจเดินทางไปแอฟริกาเพื่อทำงานด้านสัตว์ป่า แม้จะเป็นความฝันที่ดูห่างไกลในยุคนั้น แต่ด้วยความมุ่งมั่นและการสนับสนุนจากครอบครัว ทำให้เธอเริ่มต้นเส้นทางอาชีพได้ในวัย 23 ปี แต่ด้วยความหลงใหลในสัตว์ป่าและการสนับสนุนจากนักบรรพชีวินวิทยา หลุยส์ ลีคีย์ เธอได้รับโอกาสศึกษาระดับปริญญาเอกที่มหาวิทยาลัยเคมบริดจ์ และกลายเป็นนักวิทยาศาสตร์ผู้ทรงอิทธิพลระดับโลก และยืนหยัดในแนวทางการศึกษาสัตว์ที่เน้นบุคลิกภาพและความรู้สึกของพวกสัตว์ ซึ่งนับว่าขัดกับแนวทางวิทยาศาสตร์ในยุคนั้น

ผลงานของเธอได้รับการเผยแพร่ผ่านสารคดีและหนังสือจำนวนมาก รวมถึงการก่อตั้งสถาบันเจน กูดดอลล์ในปี 1977 เพื่อสนับสนุนการอนุรักษ์วานรและถิ่นอาศัย และในปี 2002 เธอได้รับการแต่งตั้งเป็นทูตสันติภาพแห่งสหประชาชาติตลอดชีวิตการทำงาน เลขาธิการสหประชาชาติ อันโตนิโอ กูเตร์เรส ยกย่องผลงานของเธอในฐานะผู้ส่งสารแห่งสันติภาพ สําหรับการนํา "ความสนใจจากทั่วโลกมาสู่ความเร่งด่วนในการปกป้องสิ่งแวดล้อมของเรา" 

กูดดอลล์ไม่เพียงมุ่งเน้นด้านสิ่งแวดล้อม แต่ยังผลักดันประเด็นความยากจนและสิทธิสตรี โดยเชื่อว่าทุกประเด็นล้วนเชื่อมโยงกัน เธอเคยกล่าวว่า “เราจะช่วยชีวิตชิมแปนซีได้อย่างไร หากผู้คนกำลังดิ้นรนเพื่อความอยู่รอด”ในช่วงบั้นปลายของชีวิต แรงผลักดันของเธอมาจากหลาน ๆ ซึ่งทำให้เธอตระหนักถึงความจำเป็นในการปกป้องโลกเพื่ออนาคตของคนรุ่นใหม่ “หากเราร่วมมือกัน มันก็ย่อมเป็นไปได้ที่จะสร้างการเปลี่ยนแปลง เราจำเป็นต้องทำในตอนนี้ ก่อนที่เวลาจะหมดลง” คือคำกล่าวที่สะท้อนเจตจำนงอันแน่วแน่ของเธอ
 

กูดดอลล์ยังวิจารณ์แนวคิดการย้ายมนุษย์ไปดาวดวงอื่นว่า “เราไม่มีบ้านหลังที่สอง โลกใบนี้คือบ้านเดียวของเรา” พร้อมเรียกร้องให้ทุกฝ่ายร่วมมือกันรักษาโลก ด้วยกรอบความคิดที่ไม่เน้นเพียงกำไรขาดทุน  ในช่วงท้ายของชีวิต กูดดอลล์ยังคงมีความหวัง โดยเชื่อมั่นในพลังของคนรุ่นใหม่ที่ลงมือทำเพื่อโลก ไม่ว่าจะเป็นการปลูกต้นไม้ เก็บขยะ หรือช่วยเหลือสัตว์ในศูนย์พักพิง “เมื่อสิ่งต่าง ๆ ผิดพลาด เราก็แค่ต้องร่วมมือกันและต่อสู้อย่างเต็มที่” คือคำกล่าวที่สะท้อนจิตวิญญาณนักสู้ของเธออย่างแท้จริง

อ้างอิง
https://www.seub.or.th/bloging/news/global-news/2025-191/
https://en.wikipedia.org/wiki/Jane_Goodall
https://www.bbc.com/news/articles/czrp24myrl7o