ค้นพบสัตว์ดึกดำบรรพ์ชนิดใหม่จากแหล่ง Burgess Shale ประเทศแคนาดา ที่พลิกโฉมความเข้าใจเกี่ยวกับวิวัฒนาการของสัตว์ขาปล้อง
 

วารสาร Journal of Systematic Palaeontology เผยข้อมูลน่าสนใจของกระบวนการวิวัฒนาการของ “ข้อปล้อง” ซึ่งเป็นกลไกที่ทำให้สัตว์ขาปล้องมีร่างกายแบ่งเป็นปล้องแข็ง (sclerite) เชื่อมต่อด้วยเนื้อเยื่ออ่อน การศึกษาวิจัยครั้งนี้ใช้สัตว์ดึกดำบรรพ์ Entothyreos synnaustrus จากแหล่ง Burgess Shale ประเทศแคนาดา มีอายุอยู่ในช่วงยุคแคมเบรียน ซึ่งแหล่งฟอสซิล Burgess Shale เป็นแหล่งที่มีชื่อเสียงจากสัตว์โบราณถูกทับถมโดยโคลนอย่างรวดเร็ว ทำให้เก็บรักษาส่วนที่อ่อนนุ่มของร่างกายพร้อมด้วยโครงร่างแข็งอย่างสมบูรณ์ พบลักษณะลำตัวแบ่งเป็นปล้องเหมือนสัตว์ขาปล้องปัจจุบัน แต่แทนที่จะมี "ข้อ" แบบทั่วไป กลับมีแผ่นแข็งคล้ายกระดูกสันหลังอยู่บริเวณลำตัว คาดว่าแผ่นแข็งนี้มีหน้าที่ช่วยพยุงลำตัวและช่วยในการหาอาหาร

E. synnaustrus ถูกจัดอยู่ในกลุ่ม Lobopodian เป็นสัตว์ใกล้เคียงกับสัตว์ขาปล้องมีรูปร่างคล้ายหนอนที่มีเปลือกนอกเป็นหนามแหลม มีขาจำนวน 11 ขา ปลายขาเป็นกรงเล็บ มีความยาวเพียง 5 เซนติเมตร แสดงให้เห็นระบบแผ่นกระดูกแข็งแรงที่ซ้อนทับกันตามลำตัว และวงแหวนแข็งที่โคนขา โดยขาคู่หน้า 6 ขา มีหนามเล็กๆ จำนวนมากเรียงกันแน่นคาดว่าใช้สำหรับการกินอาหารแบบกรองกิน ขณะที่ขาหลังมีความแข็งแรงคาดว่าใช้เพื่อการยึดเกาะและทำหน้าที่ป้องกันอันตราย

การค้นพบครั้งนี้นอกจากเผยโฉมสัตว์หน้าตาประหลาดแล้วยังช่วยให้เราเข้าใจวิวัฒนาการของสัตว์ขาปล้อง (arthropods) เช่น ล็อบสเตอร์ ปู แมงมุม มากขึ้น โดยเฉพาะลักษณะลำตัวที่แบ่งเป็นปล้องและมีเปลือกแข็งซึ่งอาจวิวัฒนาการมาอย่างคู่ขนานกันในบรรพบุรุษของสัตว์ขาปล้อง

อ้างอิง

1. Aria, C., & Caron, J. B. (2024). Deep origin of articulation strategies in panarthropods: evidence from a new luolishaniid lobopodian (Panarthropoda) from the Tulip Beds, Burgess Shale. Journal of Systematic Palaeontology, 22(1). https://doi.org/10.1080/14772019.2024.2356090
2. National Post Staff. (2024) Alien-like creature with protruding spikes that lived 500 million years ago discovered in B.C., National Post. Published Jun 30, 2024.
   https://nationalpost.com/news/canada/alien-like-creature-with-protruding-spikes-that-lived-500-million-years-ago-discovered-in-b-c