A Mermaid’s Gadget: แก้วไวน์นางเงือก – สาหร่ายในตำนานใต้ทะเล

โลกใต้น้ำเต็มไปด้วยสิ่งมีชีวิตแปลกตาที่เป็นแรงบันดาลใจให้จินตนาการพาไปไกล หนึ่งในนั้นคือ “แก้วไวน์นางเงือก” หรือ Acetabularia สาหร่ายทะเลรูปร่างคล้ายแก้วไวน์จิ๋วที่ดูเหมือนถูกหยิบมาจากงานเลี้ยงใต้สมุทรของเหล่านางเงือก รูปร่างน่ารักน่าหลงใหลของมันทำให้ถูกเปรียบเทียบกับเครื่องใช้ส่วนตัวของหญิงสาวแห่งท้องทะเลพาให้เรื่องราวของมันดูมีมนต์ขลังมากยิ่งขึ้น 

แม้จะดูซับซ้อน แต่แก้วไวน์นางเงือกคือ สาหร่ายเซลล์เดียว ขนาดเล็กจิ๋ว (2–10 ซม.) ที่มีเพียงนิวเคลียสเดียวควบคุมทั้งร่างกาย ซึ่งประกอบด้วยราก ก้าน และหมวก ลักษณะพิเศษเช่นนี้ไม่เพียงทำให้มันเป็นผู้ผลิตสำคัญในห่วงโซ่อาหารทะเล แต่ยังเป็นโมเดลสำคัญในการศึกษาการควบคุมเซลล์ระดับโมเลกุล นับเป็นความน่าทึ่งที่ธรรมชาติซ่อนอยู่ในสิ่งเล็กที่สุด 

ในประเทศไทยเคยมีรายงานการพบแก้วไวน์นางเงือก (Acetabularia major) เมื่อกว่า 30 ปีก่อนในอ่าวไทย แต่ปัจจุบันกลับเงียบหาย เหลือเพียงคำบอกเล่าจากนักดำน้ำและนักพฤกษศาสตร์ว่า...มันเคยมีอยู่จริง จนบางคนกล่าวว่ามันคือ “ตำนานใต้ทะเลของไทย” ไปแล้ว หากใครพบเจอมันอีกครั้ง ขอเพียงบอกต่อ พวกเราจะรักษาและศึกษาสิ่งเล็ก ๆ นี้ไว้ให้ดีที่สุด เพื่อให้ตำนานของมันไม่จางหายไปในเกลียวคลื่น