วัคซีนงูสวัดอาจเป็นกุญแจสำคัญในการชะลอโรคสมองเสื่อม ผลวิจัยชี้ช่วยลดความเสี่ยงได้จริง

การค้นพบครั้งใหม่จาก Stanford University ได้สร้างความหวังให้กับวงการแพทย์และผู้สูงอายุทั่วโลก เมื่อผลการวิจัยล่าสุดที่ตีพิมพ์ในวารสาร Cell เมื่อวันที่ 11 ธ.ค. ที่ผ่านมา ชี้ให้เห็นว่าวัคซีนป้องกันโรคงูสวัด (Shingles vaccine)  อาจมีคุณสมบัติที่คาดไม่ถึงในการช่วยชะลอการลุกลามของโรคสมองเสื่อม (Dementia) และยังช่วยลดความเสี่ยงที่จะเกิดโรคนี้ได้อีกด้วย

ทีมนักวิจัยได้ทำการวิเคราะห์ข้อมูลสาธารณสุขจาก Wales โดยเปรียบเทียบกลุ่มผู้สูงอายุที่ได้รับวัคซีนงูสวัดกับกลุ่มที่ไม่ได้รับ ซึ่งผลลัพธ์ที่ได้มีความน่าสนใจอย่างมาก เพราะพบว่าผู้ที่ได้รับวัคซีนมีความเสี่ยงที่จะเป็นโรคสมองเสื่อมน้อยลงถึง 20% ภายในระยะเวลา 7 ปี เมื่อเทียบกับผู้ที่ไม่ได้ฉีด นอกจากนี้ ในกลุ่มผู้ป่วยที่เริ่มมีภาวะสมองเสื่อมแล้ว การได้รับวัคซีนยังสัมพันธ์กับอัตราการเสียชีวิตที่ลดลงอย่างชัดเจน โดยจากการติดตามผลนาน 9 ปี พบว่าผู้ป่วยที่ฉีดวัคซีนมีอัตราการเสียชีวิตอยู่ที่ประมาณ 30% ในขณะที่กลุ่มที่ไม่ได้รับวัคซีนมีตัวเลขการเสียชีวิตสูงเกือบ 50% ซึ่งบ่งชี้ว่าวัคซีนอาจมีส่วนช่วยยืดอายุและชะลอความรุนแรงของโรคได้

สาเหตุที่วัคซีนงูสวัดเข้ามามีบทบาทในการปกป้องสมองนั้น Dr. Pascal Geldsetzer จาก Stanford University ผู้เขียนงานวิจัยหลัก อธิบายว่า ไวรัส Varicella ต้นเหตุของโรคอีสุกอีใสและงูสวัด มักจะฝังตัวเงียบ ๆ อยู่ในระบบประสาทของคนเราไปตลอดชีวิต เมื่อร่างกายอ่อนแอลงตามวัย ไวรัสนี้อาจกลับมากำเริบและกระตุ้นให้เกิดการอักเสบในระบบประสาทหรือรอบ ๆ สมอง ซึ่งการอักเสบเรื้อรังนี้เองที่มีความเชื่อมโยงโดยตรงกับการเกิดโรคสมองเสื่อม ดังนั้น การฉีดวัคซีนเพื่อป้องกันไม่ให้ไวรัสกลับมาแผลงฤทธิ์ จึงเปรียบเสมือนการตัดวงจรการอักเสบและช่วยลดความเสี่ยงต่อสมองไปในตัว

แม้ว่าผลการศึกษาครั้งนี้จะเป็นสัญญาณที่ดี แต่ทีมวิจัยยังคงระบุข้อจำกัดว่าอาจมีปัจจัยอื่นเข้ามาเกี่ยวข้อง เช่น พฤติกรรมการดูแลสุขภาพที่แตกต่างกันระหว่างคนที่ฉีดวัคซีนกับคนที่ไม่ฉีด ซึ่งเป็นข้อมูลที่ไม่ได้อยู่ในบันทึกทางการแพทย์ อย่างไรก็ตาม หากผลการวิจัยในอนาคตยืนยันความสัมพันธ์นี้ได้อย่างชัดเจน การใช้วัคซีนงูสวัดอาจกลายเป็นหนึ่งในเครื่องมือสำคัญที่ช่วยรับมือกับวิกฤตโรคสมองเสื่อมในสังคมผู้สูงอายุได้อย่างมีประสิทธิภาพ

อ้างอิง
https://www.foxnews.com/health/lower-dementia-risk-linked-routine-vacci…
https://www.cell.com/cell/fulltext/S0092-8674(25)01256-5