จากการป้องกันตัวเหลือบของม้าลายไปจนถึงการพรางตัวของแพนด้า สีขาวดำที่ดูเหมือนจะไร้สีสันนี้กลับเป็นกุญแจสำคัญในการเอาชีวิตรอดและเสริมสร้างความสามัคคีในอาณาจักรสัตว์

แม้ว่าอาณาจักรของสัตว์จะเต็มไปด้วยสีสันที่สดใสเหมือนนกมาคอว์แดงหรือกบลูกศรพิษ แต่สัตว์บางชนิดกลับโดดเด่นออกมาจากการมีสีขาวดำปกคลุมร่างกาย นักวิทยาศาสตร์เชื่อว่าสีขาวดำเหล่านี้มีเหตุผลทางวิทยาศาสตร์ที่แตกต่างกันเบื้องหลัง
     

งานวิจัยจากมหาวิทยาลัยบริสตอลระบุว่า แถบลายสีขาวดำมีบทบาทสำคัญในการช่วยป้องกันไม่ให้ม้าลายถูกตัวเหลือบกัด ตัวเหลือบเป็นแมลงที่ดูดเลือดสัตว์เลี้ยงลูกด้วยน้ำนมและอาจเป็นพาหะนำโรคได้ การศึกษานี้พบว่าตัวเหลือบต้องพึ่งพาการมองเห็นในการหาเหยื่อ ดร. มาร์ติน ฮาว อธิบายว่า การมองเห็นของตัวเหลือบมี "ความละเอียดที่ต่ำมาก" เมื่อพวกมันบินมาจากระยะไกล พวกมันจะเห็นม้าลายเป็นก้อนสีเทา ๆ แต่เมื่อเข้ามาใกล้ในระยะประมาณ 2 เมตร ดวงตาของพวกมันก็เริ่มจับสังเกตลวดลายสีขาวดำได้ การเปลี่ยนแปลงที่ภาพปรากฏจากสีเทาไปเป็นลวดลายนี้เองที่ทำให้ตัวเหลือบ "เร่งความเร็วไปด้านข้าง แล้วก็วืดพลาดเป้าไม่โดนตัวม้าเลย"
     

สีขาวดำยังมีประโยชน์ในการอำพรางตัวในสัตว์ชนิดอื่น แพนด้าตัวใหญ่อาจไม่ได้เคลื่อนไหวเร็ว และสีขาวดำของมันจะช่วยในการพรางตัวตามธรรมชาติในป่าทางตะวันตกของจีน สีเหล่านี้จะดูกลมกลืนไปกับพื้นหลังที่เป็นหย่อมสีขาวดำของหิมะ ก้อนหิน และลำต้นของต้นไม้ในช่วงเวลาของปี ทำให้ยากต่อการมองเห็นในระยะ 50 ถึง 100 เมตร นกเพนกวินสายพันธุ์เจนทู สัตว์ชนิดนี้ใช้การพรางตัวแบบ มุมเสย (Countershading) โดยมีท้องสีขาวที่กลมกลืนกับท้องฟ้าที่สดใสเมื่อถูกมองจากด้านล่าง และมีหลังสีดำที่ดูกลมกลืนกับพื้นหลังสีเข้ม โดยเฉพาะในน้ำ เมื่อถูกมองจากด้านบน นอกจากนี้ ขนสีดำบนหลังของเพนกวินยังมีเม็ดสีเมลานิน (melanin) ที่ทำให้ขนมีความคงทนมากขึ้นต่อธาตุต่าง ๆ

สีขาวดำยังเกี่ยวข้องกับการควบคุมอุณหภูมิ พื้นผิวสีเข้มจะดูดซับความร้อนได้ง่ายกว่าพื้นผิวสีขาวมาก ทำให้เพนกวินสามารถหันหลังให้กับดวงอาทิตย์ (เพื่อให้สีดำดูดซับความร้อน) หรือหงายพุงขึ้นหาแสง (เพื่อให้สีขาวสะท้อนความร้อน) เพื่อช่วยควบคุมอุณหภูมิร่างกายในสภาพอากาศที่อบอุ่นกว่าปกติ

นอกจากนี้ยังเป็นสัญญาณเตือนภัยและความสามัคคีในกลุ่ม ตัวสกั๊งค์ใช้สีขาวดำที่เด่นชัดเป็นสัญญาณเตือนภัย เนื่องจากมันสามารถพ่นสารคัดหลั่งที่มีกลิ่นเหม็น และเป็นอันตรายออกมา สีนี้เป็นการบอกสัตว์นักล่าว่า "ฉันตัวสีขาวดำนะ คุณไม่อยากจะพยายามมาโจมตีฉันหรอก เพราะฉันมันอันตรายเกินไป" การส่งสัญญาณถึงพรรคพวก สัตว์บางชนิดใช้ลวดลายสีขาวดำเพื่อเสริมสร้างความสามัคคีของกลุ่มและส่งสัญญาณ ตัวอย่างเช่น ลีเมอร์หางวงแหวนจะชูหางเป็นแถบลายสีขาวดำในแนวตั้งขึ้นบนอากาศขณะเคลื่อนที่ ซึ่งอาจเป็นการสื่อสารว่า "ฉันอยู่ตรงนี้ ตามฉันมาสิ"

อ้างอิง
BBC News ไทย. (2025, November 9). สีขาวดําบนตัวสัตว์ต่าง ๆ อย่าง แพนด้าและม้าลาย มีประโยชน์อย่างไร

ค้นคว้าเพิ่มเติม (แนะนำแหล่งข้อมูลเพิ่มเติม)
Ireland, H. M., & Ruxton, G. D. (2025). Zebra stripes: the questions raised by the answers. Biological Reviews/Biological Reviews of the Cambridge Philosophical Society, 100(6), 2660–2680. https://doi.org/10.1111/brv.70063
Cobb, A., & Cobb, S. (2019). Do zebra stripes influence thermoregulation? Journal of Natural History, 53(13–14), 863–879. https://doi.org/10.1080/00222933.2019.1607600
Caro, T., Izzo, A., Reiner, R. C., Walker, H., & Stankowich, T. (2014). The function of zebra stripes. Nature Communications, 5(1), 3535. https://doi.org/10.1038/ncomms4535