IBM จับมือ NASA ปล่อยโมเดล AI โอเพ่นซอร์ส “Surya” ช่วยทำนายพายุสุริยะ ปกป้องเทคโนโลยีโลกและอวกาศ

ความก้าวหน้าทางเทคโนโลยีปัญญาประดิษฐ์ (AI) กำลังจะเข้ามามีบทบาทสำคัญในการปกป้องโครงสร้างพื้นฐานที่สำคัญของมนุษยชาติจากภัยคุกคามในอวกาศ บริษัทไอบีเอ็ม (IBM) และองค์การนาซา (NASA) ได้ประกาศความร่วมมือในการพัฒนาแบบจำลอง AI ชนิดใหม่ที่ไม่เคยมีมาก่อนในชื่อ "สุริยะ" (Surya) ซึ่งมีความสามารถในการพยากรณ์การเกิดพายุสุริยะรุนแรงได้อย่างแม่นยำ แบบจำลองสุริยะนี้เป็น AI แบบโอเพนซอร์สที่ได้รับการฝึกฝนโดยใช้ข้อมูลภาพถ่ายดาวเทียมของดวงอาทิตย์ที่เก็บรวบรวมมาเป็นระยะเวลานานถึง 9 ปี ด้วยฐานข้อมูลมหาศาลนี้ ทำให้ระบบสามารถเรียนรู้และจดจำรูปแบบการเปลี่ยนแปลงของพื้นผิวดวงอาทิตย์ที่มักจะนำไปสู่การปลดปล่อยมวลโคโรนา (Coronal Mass Ejection) หรือเปลวสุริยะ (Solar Flare) ซึ่งเป็นปรากฏการณ์ที่สามารถส่งผลกระทบร้ายแรงต่อโลกได้ ผลการทดสอบพบว่าแบบจำลองสุริยะสามารถคาดการณ์กิจกรรมของดวงอาทิตย์ล่วงหน้าได้นานถึง 2 ชั่วโมง และมีประสิทธิภาพสูงกว่าเครื่องมือพยากรณ์อื่น ๆ ที่มีอยู่ในปัจจุบันถึง 16% ความสามารถในการพยากรณ์ที่แม่นยำและรวดเร็วนี้มีความสำคัญต่อความปลอดภัยในยุคดิจิทัล พายุสุริยะที่รุนแรงสามารถสร้างความเสียหายให้กับดาวเทียมสื่อสาร, รบกวนระบบนำทางจีพีเอส, ทำให้โครงข่ายไฟฟ้าล่ม และเป็นอันตรายต่อสุขภาพของนักบินอวกาศที่ปฏิบัติภารกิจอยู่นอกโลก การมีระบบแจ้งเตือนล่วงหน้าที่เชื่อถือได้จะช่วยให้หน่วยงานที่เกี่ยวข้องมีเวลาเตรียมการรับมือ เช่น การปรับวงโคจรของดาวเทียม หรือการเตรียมความพร้อมของระบบไฟฟ้าภาคพื้นดิน ซึ่งจะช่วยลดความเสียหายทางเศรษฐกิจและสังคมได้อย่างมหาศาล

ที่มาของภาพ NASA/Goddard/SDO

อ้างอิง 

https://newsroom.ibm.com/2025-08-20-ibm-and-nasa-release-groundbreaking-open-source-ai-model-on-hugging-face-to-predict-solar-weather-and-help-protect-critical-technology

https://www.thansettakij.com/technology/ai/636614