นักดาราศาสตร์ จากมหาวิทยาลัยบราวน์ (Brown University) ประเทศสหรัฐฯ ตรวจพบ น้ำค้างแข็ง (Water frost) ที่มีความหนา 0.01 มิลลิเมตร บริเวณใกล้เส้นศูนย์สูตรของดาวอังคารเป็นครั้งแรก มีปริมาณน้ำรวมกันมากถึง 111 ล้านลิตร แพร่กระจายอยู่ในพื้นที่ธาร์ซิส (Tharsis) ซึ่งเป็นพื้นที่ภูเขาไฟขนาดใหญ่ที่สุดในระบบสุริยะ

วันที่ 21 มิ.ย. 2567 สถาบันวิจัยดาราศาสตร์แห่งชาติ (NARIT) รายงานว่า Adomas Valantinas นักดาราศาสตร์ จากมหาวิทยาลัยบราวน์ (Brown University) ประเทศสหรัฐฯ ตรวจพบ น้ำค้างแข็ง (Water frost) ที่มีความหนา 0.01 มิลลิเมตร บริเวณใกล้เส้นศูนย์สูตรของดาวอังคารเป็นครั้งแรก บนภูเขาไฟ Olympus Mons ตรวจพบโดยยานสำรวจขององค์การอวกาศยุโรป (ESA) ได้แก่ ยาน ExoMars Trace Gas Orbiter (TGO) และยาน Mars Express ซึ่งน้ำค้างแข็งดังกล่าวมีปริมาณน้ำรวมกันมากถึง 111 ล้านลิตร แพร่กระจายอยู่ในพื้นที่ธาร์ซิส (Tharsis) ซึ่งเป็นหย่อมพื้นที่ภูเขาไฟกว้างใหญ่ที่สุดบนดาวอังคาร โดยบริเวณดังกล่าวไม่เคยมีการตรวจพบน้ำค้างแข็งมาก่อน เนื่องจากเป็นพื้นที่ที่ได้รับแสงอาทิตย์ค่อนข้างมาก รวมถึงชั้นบรรยากาศเบาบางของดาวอังคาร ทำให้อุณหภูมิบริเวณนี้ค่อนข้างสูงกว่าพื้นที่อื่น และนอกจากนั้นการที่ยานอวกาศจะสังเกตการณ์ให้เห็นแถบน้ำค้างแข็งเหล่านี้ได้ ยานจะต้องโคจรผ่านพื้นที่ในช่วงรุ่งเช้าบนดาวอังคารเท่านั้น ซึ่งมีเพียงยานอวกาศของ ESA เพียง 2 ลำ ได้แก่ Mars Express และ TGO ขณะที่ยานสำรวจขององค์การอวกาศแห่งอื่นมีวงโคจรรอบดาวอังคารที่สอดคล้องกับตำแหน่งดวงอาทิตย์ จึงสามารถสังเกตพื้นที่นี้ได้ในช่วงบ่ายเท่านั้น ซึ่งช่วงเวลาดังกล่าวน้ำค้างแข็งก็จะระเหิดไปจนหมดแล้ว  

การพบน้ำค้างแข็งครั้งนี้ นักดาราศาสตร์ได้อธิบายว่า ภูเขาไฟบริเวณพื้นที่ธาร์ซิส มีปากปล่องบนยอดเขาที่ยุบลึกลงไป เกิดจากช่องหินหนืด (magma chamber) ระหว่างการปะทุ ทีมนักวิจัยคาดว่าลักษณะการหมุนวนของอากาศที่แปลกประหลาดเหนือพื้นที่ธาร์ซิส คือเมื่อกระแสลมพัดขึ้นมาตามเนินลาดของภูเขาไฟ ได้นำอากาศชื้นจากพื้นด้านล่างมายังพื้นที่ที่สูงกว่า แล้วไอน้ำในอากาศได้ควบแน่นกลายเป็นน้ำค้างแข็งตามยอดเขา  โดยงานวิจัยครั้งนี้ได้รับการตีพิมพ์ในวารสารวิจัย Nature Geoscience เมื่อวันที่ 10 มิถุนายน พ.ศ. 2567

อ้างอิง : 

1.  A. Valantinas., N. Thomas., A. Pommerol., Evidence for transient morning water frost deposits on the Tharsis volcanoes of Mars. 2024. Nature Geoscience. https://doi.org/10.1038/s41561-024-01457-7

2. https://www.nasa.gov/solar-system/nasas-treasure-map-for-water-ice-on-mars/

3. https://www.narit.or.th/index.php/astronomy-news/844-2020-02-17-09-57-43