คืนชีพนกปากห่าง – ศิลปะที่ช่วยชีวิตไว้ในความนิ่ง

หากคุณเคยเห็นนกขนาดใหญ่ยืนอย่างสง่างามกลางทุ่งน้ำ หัวเรียวยาว ปากโค้งแหว่งตรงกลาง นั่นคือนกปากห่าง (Anastomus oscitans) หนึ่งในนกน้ำที่มีเอกลักษณ์ที่สุดของเมืองไทย แต่เบื้องหลังนกปากห่างในพิพิธภัณฑ์ที่ดูมีชีวิตอยู่ตลอดกาล กลับซ่อนขั้นตอนที่ละเอียดลึกซึ้งและใช้ความประณีตระดับสูงในการ “คืนชีพ” ให้กลับมายืนอย่างสมศักดิ์ศรีอีกครั้งผ่านงานสตัฟฟ์

คอและขาที่ยาวกว่าปกติคือความท้าทายหลักของนักสตัฟฟ์ หนังรอบดวงตาและหูบางจนต้องใช้ทักษะชั้นสูงในการเลาะและเก็บรายละเอียดไม่ให้เสียหาย เมื่อได้หนังมาครบก็ต้องล้างให้สะอาดหลายครั้งเพื่อให้ขนฟูสวย ก่อนแช่สารเคมีกันแมลงและทาแอลกอฮอล์ 95% เพื่อรักษาสภาพเนื้อเยื่อ สุดท้ายคือการเป่าให้แห้งสนิทเพื่อเตรียมเข้าสู่การประกอบร่าง

การปั้นหุ่นเป็นขั้นตอนที่เหมือนการคืนชีวิตให้กับโครงร่าง ฝอยไม้ โฟม และสำลีจะถูกใช้เพื่อขึ้นรูปกล้ามเนื้อ ใส่ลวดเสริมคอและขาเพื่อให้ตั้งได้จริง จากนั้นจึงคลุมหนัง เย็บประกอบ และจัดเรียงขนให้เรียบร้อย การเลือกขนาดลวดคือหัวใจสำคัญ ถ้าบางเกินไปคอจะตก หากหนาเกินไปจะดัดยาก ทุกขั้นตอนคือการประสานระหว่างชีววิทยา ความอดทน และศิลปะที่ไม่ให้ภาพสุดท้ายของชีวิตนกปากห่างจบลงเพียงแค่ “ตัวอย่างซาก” แต่กลายเป็นสื่อการเรียนรู้ที่มีชีวิตในความทรงจำ