ทีมนักวิทยาศาสตร์ประสบความสำเร็จในการจัดทำ "แผนที่ความร้อนใต้พิภพ" (Geothermal Heat Flux) บริเวณใต้แผ่นน้ำแข็งกรีนแลนด์ ซึ่งเผยให้เห็นจุดที่ความร้อนจากแกนโลกพุ่งสูงขึ้นผิดปกติ

ทีมนักวิทยาศาสตร์นานาชาตินำโดยมหาวิทยาลัย Ottawa แคนาดา ซึ่งได้ร่วมมือกับมหาวิทยาลัย Twente จากเนเธอร์แลนด์ และสำนักงานสำรวจทางธรณีวิทยาแห่งเดนมาร์กและกรีนแลนด์ (GEUS) ประสบความสำเร็จในการปฏิวัติวงการธรณีวิทยาด้วยการสร้างแบบจำลอง 3 มิติความละเอียดสูงชุดใหม่ ซึ่งเผยให้เห็น "แผนที่อุณหภูมิ" ใต้พื้นผิวโลกเชิงลึก ครอบคลุมพื้นที่เกาะกรีนแลนด์และแคนาดาตะวันออกเฉียงเหนือ เพื่อไขความลับของพลังงานความร้อนที่ส่งผลกระทบโดยตรงต่อแผ่นน้ำแข็งที่ใหญ่ที่สุดแห่งหนึ่งของโลก
งานวิจัยนี้ได้รับการตีพิมพ์ในวารสาร PNAS เมื่อต้นเดือน ธ.ค. ที่ผ่านมา โดยใช้ระบบคอมพิวเตอร์สมรรถนะสูงจำลองสถานการณ์กว่าแสนครั้ง วิเคราะห์ข้อมูลที่หลากหลาย ทั้งความเร็วคลื่นไหวสะเทือน ความผิดปกติของแรงโน้มถ่วงจากการสังเกตการณ์ผ่านดาวเทียม และการวัดการถ่ายเทความร้อนในภาคพื้นดิน จนพบหลักฐานสำคัญว่าความร้อนใต้พื้นดินของกรีนแลนด์ไม่ได้คงที่ แต่มีความแปรผันอย่างมีนัยสำคัญ ซึ่ง ปาร์วิซ อาจูร์ลู ผู้เขียนหลักระบุว่า ความร้อนเหล่านี้สัมพันธ์กับเส้นทางการเคลื่อนที่ของเกาะกรีนแลนด์ผ่านจุดร้อนในไอซ์แลนด์ (Iceland Hotspot) หรือบริเวณที่มีกิจกรรมภูเขาไฟรุนแรงในอดีต ซึ่งทิ้งร่องรอยความร้อนและโครงสร้างทางธรณีวิทยาที่แตกต่างกันไว้ใต้ชั้นหิน
การค้นพบนี้มีความสำคัญอย่างยิ่งต่อการพยากรณ์วิกฤตสภาพภูมิอากาศ เนื่องจากอุณหภูมิของหินฐานรากใต้แผ่นน้ำแข็งเปรียบเสมือน "สารหล่อลื่น" หรือตัวกำหนดพฤติกรรมของธารน้ำแข็ง หากความร้อนใต้ดินสูงจะส่งผลให้น้ำแข็งบริเวณฐานละลายและลื่นไถลลงสู่มหาสมุทรได้เร็วขึ้น 

ศ.เกล็น มิลน์ หัวหน้าโครงการย้ำว่าความเข้าใจในโครงสร้างความร้อนนี้จะทำให้นักวิทยาศาสตร์สามารถแยกแยะได้ว่า การขยับตัวของพื้นดินและการเปลี่ยนแปลงแรงโน้มถ่วงที่ดาวเทียมตรวจพบนั้นเกิดจากอิทธิพลของความร้อนใต้พิภพหรือเกิดจากการละลายของน้ำแข็งเพราะภาวะโลกร้อนกันแน่ ข้อมูลจากแบบจำลอง 3 มิตินี้จะถูกนำไปใช้ปรับปรุงความแม่นยำในการคำนวณการสูญเสียมวลน้ำแข็งของกรีนแลนด์ ซึ่งเป็นปัจจัยหลักที่ทำให้น้ำทะเลทั่วโลกสูงขึ้น ช่วยให้เหล่านักวิจัยสามารถพยากรณ์ระดับน้ำทะเลในอนาคตได้อย่างแม่นยำ ซึ่งถือเป็นกุญแจสำคัญในการวางแผนยุทธศาสตร์เพื่อรับมือกับผลกระทบจากการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศที่จะเกิดขึ้นกับประชากรชายฝั่งทั่วโลกในอนาคต

ภาพประกอบ

เครดิตภาพ: Shutterstock

เสาอากาศ GPS ที่ใช้ตรวจสอบการเคลื่อนตัวของชั้นหินฐานในทางตะวันตกเฉียงใต้ของกรีนแลนด์ เครดิตภาพ: K. Kjeldsen (GEUS)

อ้างอิง

https://www.sciencedaily.com/releases/2025/12/251227082724.htm
Parviz Ajourlou, Glenn A. Milne, Ryan Love, Juan C. Afonso, Farshad Salajegheh, Konstantin Latychev, Kristian K. Kjeldsen, Alexis Lepipas, Yasmina M. Martos, Sarah A. Woodroffe อุณหภูมิของเนื้อโลกชั้นบนช่วยให้เข้าใจเส้นทางจุดร้อนของไอซ์แลนด์และความเข้าใจปฏิสัมพันธ์ระหว่างน้ำแข็งกับโลกในกรีนแลนด์ Proceedings of the National Academy of Sciences , 2025; 122 (50) DOI: https://www.pnas.org/doi/10.1073/pnas.2504752122