ไหมขัดฟันอัจฉริยะ ตรวจวัดความเครียดประจำวัน
Science News Categories
Publish date
11/06/2025
Image
ไหมขัดฟันอัจฉริยะ

นวัตกรรมไหมขัดฟันจากมหาวิทยาลัยทัฟส์ สหรัฐฯ ผสานการตรวจวัดความเครียดไปพร้อมกับการดูแลช่องปากในชีวิตประจำวัน รู้ผลรวดเร็ว แม่นยำ ไม่ต้องคิดเดาเอง

 

นักวิจัยจาก Tufts University สหรัฐอเมริกา ได้ยกระดับไหมขัดฟันสำหรับดูแลสุขภาพขึ้นไปอีกขั้น ด้วยการพัฒนาไหมขัดฟันอัจฉริยะ ที่นอกจากจะช่วยทำความสะอาดเหงือกและฟันแล้ว ยังสามารถตรวจวัดระดับความเครียดของร่างกายได้ในขณะเดียวกัน ซึ่งเป็นผลงานตีพิมพ์ในนิตยสาร ACS Applied Materials & Interfaces เดือน เม.ย. ที่ผ่านมา

Sameer Sonkusale วิศวกรไฟฟ้าและคอมพิวเตอร์ผู้นำทีมวิจัย กล่าวถึงแรงบันดาลใจว่า
“เราไม่ต้องการให้กระบวนการวัดผลกลายเป็นต้นเหตุใหม่ของความเครียด จึงหาแนวทางที่จะทำให้อุปกรณ์ตรวจวัดกลายเป็นส่วนหนึ่งของกิจวัตรประจำวัน ระดับฮอร์โมนคอร์ติซอลซึ่งใช้บ่งชี้ความเครียดสามารถพบได้พบในน้ำลาย ดังนั้นการใช้ไหมขัดฟันจึงดูเหมือนเป็นทางเลือกที่เหมาะสมในการเก็บตัวอย่างประจำวัน”

 

อุปกรณ์นี้ทำงานโดยมีช่องเล็ก ๆ ในเส้นไหมที่ดูดซับน้ำลายเข้าไปขณะที่ผู้ใช้กำลังขัดฟัน แล้วส่งผ่านไปยังขั้วไฟฟ้าเพื่อวิเคราะห์โดยเซ็นเซอร์ที่ติดตั้งไว้ และแสดงผลลัพธ์ในแอปพลิเคชันที่ติดตั้งไว้บนสมาร์ตโฟนอย่างอัตโนมัติภายใน 12 นาที หนึ่งในเป้าหมายหลักของไหมขัดฟันอัจฉริยะนี้ คือ การจัดการกับปัญหาการวัดความเครียดที่ในปัจจุบันยังไม่แม่นยำมากนัก โดยทั่วไปมักอาศัยการรายงานตนเองหรือแบบทดสอบจิตวิทยาที่มีอคติ และการวิเคราะห์ฮอร์โมนคอร์ติซอลในห้องปฏิบัติการซึ่งต้องใช้ตัวอย่างเลือด การทดสอบในห้องปฏิบัติการแสดงให้เห็นว่า เซ็นเซอร์นี้มีความแม่นยำใกล้เคียงกับเทคโนโลยีวัดคอร์ติซอลที่ใช้กันในปัจจุบัน แต่สิ่งที่โดดเด่นกว่า คือ ความสะดวกในการใช้งานในชีวิตประจำวัน


 

แผนภาพแสดงการทำงานของไหมขัดฟันอัจฉริยะ (Atul Sharma/Nafize Ishtiaque Hossain)
แผนภาพแสดงการทำงานของไหมขัดฟันอัจฉริยะ (Atul Sharma/Nafize Ishtiaque Hossain)

 

หัวใจของนวัตกรรมนี้ คือ วัสดุชนิดใหม่ที่เรียกว่า eMIP (electropolymerized molecularly imprinted polymer) ทำหน้าที่เสมือน "แม่พิมพ์ขนาดเล็ก" ที่ออกแบบมาให้พอดีกับโมเลกุลของคอร์ติซอล ทำให้ตรวจจับคอร์ติซอลได้ เทคโนโลยี eMIP ช่วยลดต้นทุนและความซับซ้อนของการพัฒนาเซ็นเซอร์ทางชีวภาพ โดยไม่ต้องพึ่งพาการผลิตแอนติบอดี (antibody) หรือรีเซพเตอร์ (receptor) เพื่อรับสัญญาณจากสารต่าง ๆ จำนวนมาก อีกทั้งยังสามารถปรับเปลี่ยนให้ตรวจจับสารชีวภาพอื่น ๆ ได้อีกด้วย เช่น ฮอร์โมนที่เกี่ยวข้องกับการเจริญพันธุ์ หรือระดับน้ำตาลกลูโคสในผู้ป่วยเบาหวาน

 

แม้นวัตกรรมนี้จะยังอยู่ในขั้นต้น ยังไม่ได้ทดสอบกับผู้ใช้งานจริงขณะใช้ไหมขัดฟัน และน้ำลายอาจมีการแปรผันระหว่างบุคคล แต่ทีมนักวิจัยเชื่อว่าแนวคิดนี้มีศักยภาพสูง สามารถใช้งานง่ายและให้ข้อมูลทันเวลา โดยเฉพาะในการติดตามภาวะสุขภาพอย่างต่อเนื่อง มากกว่าที่จะใช้เพื่อการวินิจฉัยโรคซึ่งยังคงต้องใช้ตัวอย่างเลือดเป็นมาตรฐานในการวิเคราะห์เชิงลึก 


อ้างอิง

https://pubs.acs.org/doi/pdf/10.1021/acsami.5c02988

https://www.sciencealert.com/new-smart-dental-floss-can-detect-your-stress-from-saliva

Created by
เรียบเรียงโดย แก้วนภา ชวาร์ซ กองสื่อสารวิทยาศาสตร์ ​องค์การพิพิธภัณฑ์วิทยาศาสตร์แห่งชาติ