ภารกิจฉางเอ๋อ 6  เผยหลักฐานใหม่ชี้ว่า “ด้านใกล้” และ “ด้านไกล” ของดวงจันทร์มีอุณหภูมิและองค์ประกอบภายในแตกต่างกันอย่างชัดเจน

นักวิทยาศาสตร์จีนและนานาชาติได้เปิดเผยผลการศึกษาชิ้นใหม่จากตัวอย่างหินและดินที่ยานอวกาศ ฉางเอ๋อ 6 (Chang’e-6) ของจีนเก็บกลับมาจาก ด้านไกลของดวงจันทร์ ซึ่งถือเป็นตัวอย่างแรกจากซีกที่ไม่เคยมีการเก็บมาก่อน ผลการวิเคราะห์ชี้ว่า หินดังกล่าวมีอายุราว 2.8 พันล้านปี และก่อตัวขึ้นจากลาวาที่มีอุณหภูมิประมาณ 1,100 องศาเซลเซียส ต่ำกว่าหินจากด้านใกล้ของดวงจันทร์ราว 100 องศาเซลเซียส

ผลการวิจัยที่ตีพิมพ์ในวารสาร Nature Geoscience ยืนยันว่า ความแตกต่างระหว่างด้านใกล้และด้านไกลของดวงจันทร์ ไม่ได้จำกัดอยู่เพียงที่พื้นผิว แต่ยังลึกลงไปถึงภายในชั้นแมนเทิลของดวงจันทร์ด้วย ทีมวิจัยจากมหาวิทยาลัยปักกิ่งและ University College London พบว่า ด้านใกล้ของดวงจันทร์มีธาตุที่ก่อให้เกิดความร้อน เช่น ยูเรเนียม ทอเรียม โพแทสเซียม และฟอสฟอรัส(รวมเรียกว่า KREEP-rich material) มากกว่า ซึ่งอาจเป็นสาเหตุให้เกิดกิจกรรมภูเขาไฟมากกว่าด้านไกล

การค้นพบนี้ช่วยไขปริศนา “ดวงจันทร์สองหน้า (Two-faced Moon)” ที่นักวิทยาศาสตร์ถกเถียงกันมานานว่าทำไมโครงสร้าง ภูมิประเทศ และกิจกรรมทางธรณีของทั้งสองด้านจึงแตกต่างกันอย่างชัดเจน พร้อมชี้ว่าความไม่สมดุลของอุณหภูมิภายในอาจดำรงอยู่มาตั้งแต่ดวงจันทร์ก่อตัวขึ้นจากการชนครั้งใหญ่ระหว่างโลกกับดาวเคราะห์ขนาดเท่าดาวอังคารเมื่อหลายพันล้านปีก่อน ทำให้การวิจัยจากภารกิจฉางเอ๋อ 6 เป็นก้าวสำคัญของการศึกษาวิวัฒนาการภายในของดวงจันทร์ ซึ่งอาจปูทางไปสู่การทำความเข้าใจต้นกำเนิดของระบบโลกและดวงจันทร์ในระดับลึกยิ่งขึ้นในอนาคต

ภาพด้านใกล้ (ซ้าย) และด้านไกลของดวงจันทร์จากภารกิจ Clementine ของ NASA เครดิต: NASA

ที่มาของภาพ
https://scitechdaily.com/scientists-find-a-chilling-divide-between-the-moons-two-faces/

อ้างอิง
YouTube. (n.d.-c). การวิจัยใหม่ชี้ด้านไกลของดวงจันทร์เย็นกว่าด้านใกล้. YouTube.
A relatively cool lunar farside mantle inferred from Chang'e-6 basalts and remote sensing