ทำไมน้ำท่วมปีนี้ถึงแตกต่างจากครั้งอื่น ๆ .... หากวิเคราะห์โดยใช้ข้อมูลทางวิทยาศาสตร์ จะพบว่ามีหลายสาเหตุมาประกอบกัน

หลายคนอาจจะเคยได้ยินคำว่า ระเบิดฝน หรือ Rain Bomb ซึ่งเป็นรูปแบบหนึ่งของฝนที่ตกอย่างรุนแรงในระยะเวลาอันสั้น และฝนตกอย่างต่อเนื่องเป็นระยะเวลานานที่มักถูกเรียกว่า ฝนแช่ หรือ Stagnant Rainfall มาประกอบกัน ซึ่งเมื่อเกิดฝนตกปริมาณมาก ประกอบกับพื้นที่ เช่น อำเภอหาดใหญ่เป็นเหมือนกับแอ่งกระทะ จึงทำให้น้ำฝนปริมาณมหาศาลไม่สามารถระบายได้ทัน

ลานีญา (La Niña): ทำให้ฝนมากเกินปกติ

ปรากฏการณ์ ลานีญา (La Niña) ส่งผลกระทบโดยตรงต่อปริมาณน้ำฝนในภูมิภาคของเรา ลานีญาเกิดจาก ลมสินค้า (Trade Winds) ที่มีความแรงมากกว่าปกติ ส่งผลให้เกิดการพัดพากระแสน้ำอุ่นจากมหาสมุทรแปซิฟิกฝั่งตะวันตก (ฝั่งทวีปอเมริกาใต้) มายังฝั่งเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ และทวีปออสเตรเลีย เมื่อมีมวลน้ำอุ่นมาสะสมในบริเวณนี้มากขึ้น ก็จะส่งผลให้เกิดการระเหย การควบแน่น และการยกตัวของมวลอากาศที่มีความชื้นสูงกว่าปกติ

นี่คือกลไกที่ทำให้มีเมฆฝนที่มีความหนาแน่นและรุนแรงขึ้น ทำให้เกิดปริมาณน้ำฝนสูงกว่าค่าเฉลี่ยและตกอย่างต่อเนื่องในฝั่งเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ รวมถึงพื้นที่ภาคใต้ของประเทศไทย โดยปรากฏการณ์ลานีญานี้คาดการณ์ว่าจะเกิดขึ้นตั้งแต่เดือนพฤศจิกายนปีนี้ ไปจนถึงช่วงกลางปี 2569 นอกจากนี้ยังมีร่องมรสุมที่มักจะเกิดในพื้นที่ภาคใต้ของประเทศไทยในช่วงเดือน พฤศจิกายน ถึง มกราคม ของทุกปีจึงทำให้เกิดฝนตกหนักเป็นปัจจัยเสริมอีกทางนึงเช่นกัน

แม้ปรากฏการณ์ทางธรรมชาติอย่าง ลานีญา จะเป็นสาเหตุหนึ่งของอุทกภัยในครั้งนี้ แต่ความเสียหายที่เผชิญอยู่ก็เป็นเหมือนสัญญาณเตือนให้เห็นถึงความจำเป็นเร่งด่วนในการ บริหารจัดการผังเมือง และระบบระบายน้ำที่ทันสมัย เพื่อรองรับปริมาณน้ำที่อาจจะเกิดขึ้นในอนาคต ความถี่และความรุนแรงที่เพิ่มขึ้นของปริมาณฝนเช่นนี้ มีความสัมพันธ์กับการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ และกำลังทำให้รูปแบบสภาพอากาศทั่วโลกผันผวนอย่างที่พวกเราคาดไม่ถึง

อ้างอิง

1. NOAA/Pacific Marine Environmental Laboratory (PMEL). What is La Niña? El Niño Theme Page - A Comprehensive Resource. สืบค้น 26 พฤศจิกายน 2568 จาก https://www.pmel.noaa.gov/elnino/lanina-details

2. BBC News ไทย. (2024). ระเบิดฝน (Rain Bomb) คืออะไร ส่งผลต่อสถานการณ์น้ำท่วมหนักในไทยหรือไม่ ?. สืบค้น 26 พฤศจิกายน 2568 จาก https://www.bbc.com/thai/articles/cp81r165ypmo

3. NOAA/NESDIS. What are trade winds? สืบค้น 26 พฤศจิกายน 2568 จาก https://www.nesdis.noaa.gov/about/k-12-education/atmosphere/what-are-trade-winds